Απολαμβάνουμε τις λίγες καλοκαιρινές ημέρες της πρωτεύουσας της Ρωσίας σε ένα άψογα φροντισμένο πάρκο, που ανταγωνίζεται επάξια σε αρχιτεκτονική και υποδομές τόσο το Hyde Park του Λονδίνου, όσο και το Central Park της Νέας Υόρκης.
Για τον μέσο Ρώσο το μυθιστόρημα «Γκόρκι Παρκ» του Μάρτιν Κρουζ Σμιθ, στο οποίο βασίστηκε και η ομώνυμη επιτυχημένη κινηματογραφική ταινία, κινείται πολύ πέρα από τα όρια της τότε πραγματικότητας. Το ίδιο το πάρκο όμως, ξεπερασμένο, περιθωριακό, πλημμελώς συντηρημένο και ενίοτε επικίνδυνο, μάλλον δεν απείχε από τις περιγραφές του Αμερικανού συγγραφέα, τουλάχιστον έως το 2011 οπότε ξεκίνησε το φιλόδοξο πρόγραμμα ανακαίνισής του. Αρχικά σχεδιασμένο σε στυλ αβαν-γκάρντ από τον κονστρουκτιβιστή αρχιτέκτονα Κόνσταντιν Μελνίκοφ, προήλθε από την ενοποίηση των κήπων του νοσοκομείου Γκολίτσιν και του παλατιού Νεσκούτσνι, στην όχθη του ποταμού Μόσκβα. Ανοιξε τις πύλες του το 1928 και, οκτώ χρόνια αργότερα, αμέσως μετά το θάνατο του γνωστού συγγραφέα Μαξίμ Γκόρκι, μετονομάστηκε προς τιμήν του. Υπήρξε πρωτοποριακό, αφού ήταν το πρώτο πάρκο με τρένο που μπορούσαν να οδηγήσουν τα ίδια τα παιδιά, ενώ αποτέλεσε πρότυπο για παρόμοιους χώρους αναψυχής σε όλη τη χώρα. Σταδιακά, όμως, αφέθηκε στη μοίρα του και απέκτησε μάλλον κακή φήμη.Σήμερα, ένα από τα λίγα στοιχεία που θυμίζουν το παρελθόν είναι το πρόπλασμα, σε φυσικό μέγεθος, του σοβιετικού διαστημικού λεωφορείου «Μπουράν», το οποίο δεν πέταξε ποτέ, γεγονός που δεν εκπλήσσει, αφού μοιάζει περισσότερο με τρόλεϊ παρά με διαστημόπλοιο. Στα έγκατά του φιλοξενεί αποθήκη παιδικών ποδηλάτων που διατίθενται προς ενοικίαση. Το, επίσης σοβιετικό, εστιατόριο «Οι εποχές του χρόνου», ανεγερθέν τη δεκαετία του 1970 από προκατασκευασμένο σκυρόδεμα και πλήρως εγκαταλελειμμένο κατά την τελευταία εικοσαετία, αναμορφώνεται από τον διάσημο αρχιτέκτονα Rem Koolhaas για να στεγάσει, την επόμενη χρονιά, το κέντρο τέχνης «Γκαράζ» της Ντάσα Ζούκοβα, επιμελήτριας τέχνης και συντρόφου του Ρομάν Αμπράμοβιτς. Καταλαμβάνοντας περισσότερα από πέντε χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα, θα περιλαμβάνει, εκτός από τον εκθεσιακό χώρο, και κέντρο δημιουργικής απασχόλησης παιδιών, αμφιθέατρο και καφέ. Ο κορυφαίος Ολλανδός αρχιτέκτονας διατήρησε ορισμένα στοιχεία από το αρχικό κτίριο, όπως ένα μεγάλου μεγέθους ψηφιδωτό, αλλά και τοιχοποιία από εμφανή τούβλα, υιοθετώντας ταυτόχρονα τεχνολογίες αιχμής σε όλους τους τομείς. Η κυρία Ζούκοβα, ανυπόμονη ούσα και μη ευρισκόμενη σε οικονομική στενωπό, ζήτησε από τον, επίσης διάσημο, Shigeru Ban να της κατασκευάσει, επίσης εντός του πάρκου, ένα προσωρινό κτίσμα 2.500 τ.μ. για να στεγάσει εν τω μεταξύ το μαγαζί. Ο Ιάπων αρχιτέκτονας χρησιμοποίησε θηριώδεις χάρτινους σωλήνες ύψους έξι μέτρων, σχηματίζοντας την εξωτερική κιονοστοιχία ενός πραγματικά έξοχου κτιρίου.
Η μελλοντική, μόνιμη, στέγη του «Γκαράζ» καλύπτει ελάχιστα από τα 1.200 στρέμματα του πάρκου, σχεδόν είκοσι από τα οποία το χειμώνα μετατρέπονται σε ένα τεράστιο παγοδρόμιο. Το καλοκαίρι οι Μοσχοβίτες απολαμβάνουν υπαίθριο πινγκ πονγκ, βαρκάδα στη λίμνη, ποδήλατο κατά τις λίγες ζεστές μέρες του χρόνου. Ο Δυτικός επισκέπτης θα παραξενευτεί από το θέαμα εκατοντάδων Ρώσων να κάνουν rollerblades, μια μόδα που έχει περάσει ανεπιστρεπτί στον υπόλοιπο κόσμο. Ωστόσο το Γκόρκι παραμένει ένα από τα λίγα μέρη στη Μόσχα όπου μπορεί να τρέξει κανείς χωρίς οι ντόπιοι να τον κοιτάζουν περίεργα. Παρ’ όλα αυτά, ακόμη και εκεί, οι λάτρεις του είδους καλό είναι να αποφεύγουν τα πολύ προχωρημένα «τεχνικά» ρούχα και τα ναρκισσιστικά σορτσάκια.
Μπορεί ο Ρώσος πρόεδρος να προωθεί μια εικόνα φανατικού σπόρτσμαν, δεν ισχύει όμως το ίδιο και για τον μέσο Ρώσο. Γι’ αυτό ίσως το άψογα φροντισμένο πάρκο, εκτός από τα δεκάδες εστιατόρια και καφέ, στην προσπάθειά του να προωθήσει τον αθλητισμό, διαθέτει το καλοκαίρι χώρο για beach volley, τένις, ποδόσφαιρο, yoga, parcour και crossfit (το χειμώνα μάλλον θα πρόκειται για... crossfreeze). Το αθλητικό του κέντρο έχει αποδυτήρια και γυμναστήριο, ξεπερνώντας σε υποδομές τα πάρκα του εξωτερικού. Αυτές περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων εκπαιδευτικό κέντρο, χώρο συν-εργασίας (co-working space), εκπαιδευτικό κέντρο, αστεροσκοπείο και δωρεάν ασύρματο Ιντερνετ για τους επισκέπτες. Κάθε χρόνο τον Μάιο οι Αρχές του πάρκου κατασκευάζουν μια γιγαντιαία αμμουδιά και δέκα μίνι θέρετρα. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται μια αναβίωση του Σεν Τροπέ των sixties και μία των σοβιετικών σπα της δεκαετίας του ’50, κομπλέ, με υπαίθρια μουσική σκηνή (με την ελπίδα να μην παίζει πρόγραμμα εποχής).
Συνολικά το Γκόρκι είναι πιο «προχωρημένο», π.χ., από το λονδρέζικο Hyde Park ή το Central Park της Νέας Υόρκης (με εξαίρεση το Μητροπολιτικό Μουσείο). Η ουσιώδης, και εξόχως γοητευτική διαφορά, έγκειται στους, κυρίως ντόπιους, επισκέπτες του, οι οποίοι δείχνουν αμήχανοι, σα να μην έχουν συνηθίσει ακόμα τη νεοαποκτηθείσα χλιδή. Αντιδρώντας ίσως σε αυτήν, καιρού επιτρέποντος, δεκάδες νέοι ισορροπούν επικίνδυνα στα τόξα της γέφυρας Αντρεγιέφσκι, ενώ πολλοί παλαιοί Μοσχοβίτες κάθονται με τις ώρες στα άψογα παγκάκια, δείχνοντας μάλλον σαστισμένοι και επιφυλακτικοί με τους νεωτερισμούς.
Για τον ξένο τουρίστα, η βόλτα στο Γκόρκι είναι μία από τις ωραιότερες που μπορεί να κάνει στη ρωσική πρωτεύουσα, ειδικά την άνοιξη και το καλοκαίρι. Η επιβλητική κύρια είσοδός του βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από το σταθμό του μετρό «Park Kultury» (σταθμός με εξαιρετικό αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον), που απέχει μόλις δέκα λεπτά από το κέντρο της πόλης. Η επίσκεψη στο πάρκο είναι δωρεάν και για όλο το εικοσιτετράωρο, επτά ημέρες την εβδομάδα. Σε αντίθεση με το παρελθόν, το Γκόρκι είναι ασφαλές, κάτι το οποίο δεν μπορεί να πει κανείς γενικότερα για τη Μόσχα.
Πηγή: kathimerini.gr
